2.4.1. Waarom duurzaamheidscompetenties evalueren?
2.4. Evalueren voor duurzaamheid
2.4.1. Waarom duurzaamheidscompetenties evalueren?
Leren en evalueren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in onderwijs. Door te evalueren verzamel je informatie over het leerproces, zowel tijdens als na dat leerproces. Op basis van die informatie kan zowel de student als jijzelf het leren en onderwijzen bijsturen. Ieder evaluatiemoment wordt zo een leermoment, en in die context spreekt men van “assessment-as-learning”. Je kan dit nog versterken, bijvoorbeeld door de student verantwoordelijkheid te geven in het evaluatieproces of door tijdens het gehele leerproces aandacht te hebben voor evaluatie.
Uit onderzoek blijkt ook dat de evaluatie een sterke impact heeft op wat en hoe studenten leren. De evaluatie beïnvloedt waar studenten zich op richten en dus hoe ze leren. Het specifiek evalueren van duurzaamheidsaspecten, zowel de kennis over duurzaamheid als de mate waarin een student een duurzame reflex in zijn/haar houding ontwikkeld heeft, kan er dus voor zorgen dat studenten een groter belang hechten aan duurzaamheid. Het wordt dan een element waar ze aandacht aan besteden, als student en ook later als professional.
De literatuur over evaluatie onderscheidt twee soorten, afhankelijk van het beoogde doel: summatieve en formatieve evaluatie. Bij summatieve evaluatie wil je vaststellen of een student de leerdoelstellingen behaald heeft op een welbepaald tijdstip. Bij formatieve evaluatie wil je voornamelijk informatie krijgen en geven die gericht is op het verbeteren van het leerproces in functie van de leerdoelstellingen. Hier speelt feedback vaak een belangrijke rol, al kan dat ook het geval zijn bij summatieve evaluatie (bv. door een feedbackmoment na een examen). We geven je handvatten om aan de slag te gaan met formatieve en summatieve evaluatie in het kader van duurzaam onderwijs.
Tips
⇒Voorbij het traditionele schriftelijke of mondelinge examen
Bij duurzaamheidseducatie grijp je vaak naar hogere-ordeleeractiviteiten, zoals analyseren, relateren en creëren, of wil je dat studenten bepaalde attitudes ontwikkelen. Dat is moeilijker te toetsen met klassieke evaluatievormen. Observaties, papers, presentaties, enzovoort zijn meer geschikte werk- en evaluatievormen.
⇒Een rubric voor complexe vaardigheden en attitudes
Bij duurzaamheidsvraagstukken is er vaak geen eenduidig antwoord. Iets ruimere evaluatiecriteria laten je toe toch je studenten te beoordelen. Die criteria baseer je op je leerdoelstellingen, aangevuld met niveaus of standaarden voor de invulling van ieder criterium. Deze combinatie van evaluatiecriteria en niveaus/standaarden kan je weergeven in rubrics. Verderop volgen nog verschillende andere voorbeelden.
⇒Combineer verschillende evaluatievormen
De duurzaamheidscompetenties omvatten kennis, vaardigheden en attitudes. Om deze verscheidene aspecten bij studenten te observeren en te evalueren, kan je verschillende evaluatievormen inzetten. Je kan bijvoorbeeld met een portfolio de mate van reflectie opvolgen, met een individuele opdracht de disciplinaire kennis nagaan en door een interdisciplinaire groepsopdracht in de vorm van een verslag of presentatie de integratie beoordelen.
⇒Durf studenten aan het werk zetten
Om van evaluatiemomenten zinvolle leermomenten te maken, is het belangrijk de student zelf aan de slag te laten gaan. Studenten zelf evaluaties laten opzetten of hen hierin betrekken, is een leeractiviteit op zich: ze worden zich bewust van relevante criteria, leren hun eigen werk beter inschatten en hechten belang aan de vooropgestelde criteria. Je kan studenten bijvoorbeeld samenwerkingsvaardigheden laten beoordelen via peer assessment.
- Inleiding
-
Hoofdstuk 1
- 1.1. Wat is duurzaamheid voor jou?
- 1.2. Goed leven met respect voor de natuur
- 1.3. Een waaier aan denkkaders
- 1.4. Duurzaamheid – geen eenduidig verhaal
- 1.5. Duurzaamheid: begripsbepaling
- 1.6. Duurzaamheid– een tijdlijn
- 1.7. Complexe duurzaamheidsuitdagingen – enkele invalshoeken
- 1.8. Hoe sterk is je duurzaamheidsreflex in het dagelijkse leven?
- 1.9. Besluit: rol én impact van onderwijs?
-
Hoofdstuk 2
- 2.1. Duurzaamheid in een opleiding/opleidingsonderdeel
- 2.2. Onderwijzen OVER duurzaamheid
- 2.3. Onderwijzen VOOR duurzaamheid
- 2.4. Duurzaamheidscompetenties evalueren
- 2.5. Werken aan duurzaamheid op opleidingsniveau
- Hoofdstuk 3
- Bronnenlijst