1.3.2. Uitdagingen met een politiek, sociaal en persoonlijk karakter
1.3. Een waaier aan denkkaders
1.3.2. Uitdagingen met een politiek, sociaal en persoonlijk karakter
Je kan het schema van Hopwood uiteraard ook gebruiken om jezelf te positioneren. Die positie is geen statisch gegeven maar wordt beïnvloed door de ontwikkeling van onze kennis, onze ervaringen en levensgebeurtenissen, onze ontmoetingen met andere mensen en hun visies, maatschappelijke ontwikkelingen, etc. Ons waarden- en normenpatroon verandert voortdurend, net als onze samenleving zelf. En hoe je het ook draait of keert, duurzaamheidsvraagstukken hebben een politiek karakter (Het politieke karakter van duurzaamheidsvraagstukken, Block, T., 2019). Maatschappelijk gezien uit zich dat in een strijd tussen interpretaties, belangen en macht om de gevestigde orde al dan niet te verdedigen, blinde vlekken bloot te leggen, etc.
Het vergt een fundamenteel (democratisch) debat om hier als samenleving mee om te kunnen gaan.
Zelf aan de slag
Verwerk de volgende oefeningen in je notitieboek:
Oefening 1
In welke interpretatie van Hopwood zou je volgende voorbeelden plaatsen? Soms zijn meerdere antwoorden mogelijk.
Beantwoord in je notitieboek voor elk voorbeeld hieronder de volgende vragen:
- Hoe denkt men in dit voorbeeld over economische groei?
- Welke wijziging aan machtsstructuren zijn te verwachten?
- Wie wint er bij deze visie? Wie verliest er?
- Hoe wordt kwaliteitsvol leven ingevuld?
- Besluit: dit voorbeeld sluit het meest aan bij deze interpretatie van Hopwood: ...
Een uitgewerkte oefening die je op weg kan zetten, vind je onder 'Green Deal' hieronder.
‘Green Deal’:
We geven voor dit eerste voorbeeld een antwoordsleutel mee. Die bevat geen absoluut juist antwoord, en ongetwijfeld vind je je eigen aandachtspunten en thema’s. Maar het geeft een indicatie hoe je de volgende oefeningen kan aanpakken
Met de Europese ‘Green Deal’ - december 2019 - stelt de Europese Commissie een plan voor om de transitie en transformatie naar een duurzamer Europa vorm te geven. (De Europese Green Deal, 2019)
Schema naar De Europese Green Deal, 2019
“De Europese Commissie zal de geopolitiek hervormen, inclusief de wereldwijde belangen op gebied van economie, handel en veiligheid. … De ‘Green Deal’ is de nieuwe groeistrategie die de EU moet omvormen naar een eerlijke en welvarende maatschappij, met een moderne, bronnen-efficiënte en concurrerende economie, die is gebaseerd op netto-nul broeikasgasuitstoot in 2050 en op economische groei die is losgekoppeld van bronverbruik".
In deze Mededeling van de Europese Commissie lees je meer over de inhoud van de Green Deal. De inleiding van deze tekst helpt al in grote mate om de vragen te beantwoorden.[1]De Europese Green Deal [Mededeling van de Europese Commissie]. (2019, 11 december). Geraadpleegd van https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?qid=1588580774040&uri=CELEX:52019DC0640
'Transforming our world. The 2030 Agenda for Sustainable Development'
In 2015 lanceerden de Verenigde Naties de ‘Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling’, die vertaald wordt in 17 ‘Sustainable Development Goals’ (SDG). Deze doelstellingen reiken een wereldwijd breed gedragen kader aan, om duurzame ontwikkeling te vertalen in visies en acties van overheden, bedrijven en organisaties. De Agenda 2030 is een resolutie van de Algemene Vergadering van de VN, ondertekend door 193 lidstaten, en is niet bindend.
TIP: Ben je nog niet vertrouwd met dit rapport, doorloop dan eerst de 1.5.2.4. en 1.5.2.5.[2]United Nations. (2015). Transforming our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. Geraadpleegd van https://sustainabledevelopment.un.org/post2015/transformingourworld/publication
'Uit de missie van Bond Beter Leefmilieu (BBL)'
Onze missie
We willen de dag realiseren waarop iedereen in Vlaanderen goed en gezond leeft, zonder te wegen op de natuur, het milieu en het klimaat.
Onze strategie
We laten de stem van actieve burgers en groeperingen luider klinken, en inspireren en activeren hen met informatie en campagnes. Bedrijven ondersteunen we in het vinden van milieuvriendelijke oplossingen en het creëren van een markt hiervoor. En door overleg, onafhankelijk advies en opinievorming geven we richting aan het beleid van overheden.
Onze thema’s
We focussen op emissievrije mobiliteit, hernieuwbare energie, plantaardige voeding, duurzame landbouw, circulaire grondstoffen en ruimtelijke ordening, concrete thema’s die een essentiële rol spelen in de transitie naar een duurzame samenleving met een volledig hernieuwbare, circulaire economie.”[3]Onze missie & werking. (z.d.). Bond Beter Leefmilieu. Geraadpleegd 6 oktober 2020, van https://www.bondbeterleefmilieu.be/onze-missie-werkingMeer over visie en missie van BBL lees je op hun website
'Extinction Rebellion Belgium'
We demand:
- that the Government declares a Climate and Ecological Emergency, recognising the need for rapid transformation of our economic system.
- that the Government enacts a comprehensive, legally-binding National Emergency Plan which phases out the extraction and import of fossil fuels by 2025, and prioritises restoration of biodiversity and the preservation of our natural environment.
- Citizens' Assembly, equipping our regions and communities with the resources and the authority to ensure a managed transition to an equitable post-growth society.”
De eisen van Extinction Rebellion vind je op hun website.
[4]Our Demands. (z.d.). Extinction Rebellion Belgium. Geraadpleegd 6 oktober 2020, van https://www.extinctionrebellion.be/en/
'NewB'
NewB is een Belgische coöperatie die bouwt aan een ethische en duurzame bank, ten dienste van een samenleving die de planeet en de mensenrechten respecteert. Waarom een nieuwe bank oprichten?
NewB wil dat het geld op onze bankrekening de lokale economie financiert en het verschil maakt voor duurzame projecten met echte toegevoegde waarde voor onze samenleving. Deze bank in oprichting wil financiële zuurstof geven aan sociale en duurzame projecten. Ze wil als coöperatie aan elke persoon één stem geven. Haar werking is gebaseerd op 13 waarden, zo wil ze mee de bankwereld veranderen.
Op de website van NewB vind je meer duiding over de visie[5]Waarden als leidraad. (z.d.). NewB. Geraadpleegd 6 oktober 2020, van https://www.newb.coop/nl/values
'VDAB in gesprek met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Vlaanderen (MVOVL, kenniscentrum duurzaam ondernemen) over de vluchtelingenthematiek'
MVOVL: “Misschien is het wel interessant om eens stil te staan bij de verduurzaming van de beroepsopleiding voor vluchtelingen bij de VDAB. Wat houdt die belofte in?”
Fons Leroy, afgevaardigd bestuurder van de VDAB:
“De verduurzaming heeft in essentie betrekking op twee zaken, namelijk het inkorten van het traject én de competenties die de deelnemers zelf al beheersen, als uitgangspunt nemen. Vroeger dienden vluchtelingen een inburgeringstraject van een paar jaar af te werken, waarbij ze les kregen over de maatschappelijke instituties, en vervolgens taallessen dienden te volgen om in aanmerking te komen voor een professionele vorming bij de VDAB. Sinds enkele jaren is het traject sterk ingekort en haakt de beroepsopleiding in op de aanwezige competenties bij de vluchtelingen. Zo is een gedifferentieerd aanbod aan beroepsopleidingen ontwikkeld, naargelang de geletterdheid, de scholing, en de beroepsrelevante capaciteiten van de vluchtelingen. Zo bieden wij aan mensen die klaar zijn voor de arbeidsmarkt, een jobgerichte beroepsopleiding aan. We stellen dat in de loop van die beroepsopleiding zowel taal als waarden kunnen meegegeven worden. Trouwens, VDAB heeft samen met ‘Rising You(th)’ daarvoor een ‘Sustainable Partnership Award’[6]Deze prijs werd in 2017 uitgereikt door The Shift, het Belgisch netwerk voor duurzaamheid. Dat netwerk wil met leden en partners (bedrijven en non-profitorganisaties) de transitie naar een betere samenleving en economie verwezenlijken. Het kader van de Sustainable Development Goals (Agenda 2030) helpt deze ambities in kaart te brengen. Samen zoeken de partners naar nieuwe zakenmodellen en maatschappelijke projecten. Ons verhaal. (z.d.). The Shift. Geraadpleegd 6 oktober 2020, van https://theshift.be/nl/about-us/our-storyontvangen. 30 à 40% van de vluchtelingen die aan deze vormen van beroepsopleiding deelnemen, stromen door naar de arbeidsmarkt. Resultaten, die enkel landen zoals Duitsland, met een goed presterend inburgeringsbeleid halen. Op die manier biedt het opleidingsaanbod van de VDAB een meer duurzaam perspectief voor de vluchteling, zowel qua werk als qua participatie in andere vormen van gemeenschapsleven. Daarvoor doen wij zowel beroep op de verantwoordelijkheid van de vluchtelingen zelf (om hun talenten verder te ontwikkelen) als op die van de werkgever (om vluchtelingen de kansen op een job te bieden).”
Lees het volledige interview met Fons Leroy[7]From the outside in. (2018, 28 september). MVO Vlaanderen. https://www.mvovlaanderen.be/inspiratie/outside
Oefening 2
Beantwoord in je notitieboek de volgende vragen:
- Waar positioneer jij jezelf in het schema van Hopwood (zwakke, strategische of sterke duurzaamheid)? Waarom? Kan je dat duiden met een voorbeeld?
Zoek niet naar een 'absoluut' antwoord op deze complexe vraag. Een positie neem je niet zomaar in. Een stellingname is ook een dynamische gegeven, afhankelijk van uitdaging, context en ervaringen. Maar je kan je positie wel verkennen, en beter nog, toetsen bij anderen, bij collega's en studenten bijvoorbeeld. - Ken je mensen die actief verbonden zijn met die strekking? Of maak je misschien zelf deel uit van een beweging of een stroming?
- Inleiding
-
Hoofdstuk 1
- 1.1. Wat is duurzaamheid voor jou?
- 1.2. Goed leven met respect voor de natuur
- 1.3. Een waaier aan denkkaders
- 1.4. Duurzaamheid – geen eenduidig verhaal
- 1.5. Duurzaamheid: begripsbepaling
- 1.6. Duurzaamheid– een tijdlijn
- 1.7. Complexe duurzaamheidsuitdagingen – enkele invalshoeken
- 1.8. Hoe sterk is je duurzaamheidsreflex in het dagelijkse leven?
- 1.9. Besluit: rol én impact van onderwijs?
-
Hoofdstuk 2
- 2.1. Duurzaamheid in een opleiding/opleidingsonderdeel
- 2.2. Onderwijzen OVER duurzaamheid
- 2.3. Onderwijzen VOOR duurzaamheid
- 2.4. Duurzaamheidscompetenties evalueren
- 2.5. Werken aan duurzaamheid op opleidingsniveau
- Hoofdstuk 3
- Bronnenlijst